Van sprietje naar schuursponsje
Eco-schuursponsjes zijn 100% natuurlijk en gemaakt van de grasachtige plant Esparto. Maar voordat het grassprietje een schuursponsje wordt, gaat er nog een hele bewerking aan vooraf.
ESPARTO - WAT IS DAT EIGENLIJK ? Esparto ( in het latijn Stipa tenacísima ) is een stevige plant die nog het meest lijkt op ons eigen halmgras. Dit is de grondstof voor de Eco-schuursponsjes van Esparto.
De Espartoplant groeit van nature in overvloed in de binnenlanden van Spanje, maar komt ook voor in het in Noorden van Afrika. Deze plant heeft niet veel water nodig en overleeft met gemak de lange hete droge zomers in deze gebieden.
Esparto is al eeuwen lang een geschenk van de natuur aan de mensheid. De lange soepele vezels lenen zich uitstekend voor het maken van manden of tassen. Maar er worden ook tapijten, zonneschermen en dus schuursponsjes van gemaakt !
Samen met andere natuurlijke vezels ( zoals sisal, hennep, vlas ) een echte Come-Back aan het maken. Dit dankzij hun grote ecologische voordelen . Het zijn sterke planten en hebben geen bestrijdingsmiddelen nodig. De vezel van de Esparto is bovendien stevig en neemt bijna geen vocht op. Daarom leent het zich uitstekend voor het maken van schuursponsjes. Van de langste vezels worden manden, touw etc. gevlochten en van de pulp wordt papier gemaakt. Zo wordt alles gebruikt van deze plant en is er nagenoeg geen afval.
VAN SPRIETJE NAAR SCHUURSPONSJE
Als de plant volgroeit is en de sprieten ongeveer 1,20 m lang zijn, wordt de Esparto geplukt. Dit gebeurt nog altijd met de hand met behulp van - uno palillo – . Dat is wel nodig ook, want de sprieten zitten stevig vast, zijn sterk en breken niet zomaar. Met een harde ruk trekken ze een bundeltje sprieten uit de plant. De wortels blijven daarbij gewoon zitten. Zou je de sprieten (eventueel machinaal ) afsnijden, dan zou de plant afsterven. Maar op deze manier groeit de plant vrolijk verder en is er een half jaar later weer een oogst mogelijk.
HET PRODUCTIE-PROCES Nadat de geplukte sprieten tot bundels bij elkaar zijn gebonden, worden ze in een grote bak met water gelegd. Dit proces heet roten en gebeurt van oudher ook met bijvoorbeeld onze vlas. Dit is om de zachte groene delen los te weken. Op deze manier blijven alleen de harde bruikbare vezels over. Na een maand is het zover en worden de lange vezels uit de bak gevist, gewassen, gedroogd en gebleekt in de hete zomerzon.
Daarna worden ze onder een wals geplet. Op deze manier worden de lange sprieten soepel en zacht. Hiervan worden de meest prachtige manden en tapijten gevlochten.
Voor de sponsjes komt er nog een proces aan te pas, namelijk het kammen. Dit gebeurt gedeeltelijk machinaal om zo de sprieten open te breken en de fijnere vezels los te trekken. Hier wordt oa touw van gemaakt, maar ook onze eco-schuursponsjes. Van de kleine korte vezels wordt papier gemaakt.
Met de hand worden de lange dunnen vezels tot handzame baaltjes gedraaid.
Met de koerier komen de sponsjes onze kant op. Eenmaal in Nederland worden ze voorzien van een mooi label (gedrukt op chloorvrij Biotop papier ) door onze super kanjers van de Sociale werkplaats Trajectum.
De schuursponsjes van Esparto zijn stevige schuursponsjes, te vergelijken met de synthetische groene schuursponzen. Maar dan zonder microplastic of vervuilende grondstoffen ! Je kunt hier heel goed de aangekoekte pannetjes mee schoonschrobben of ander hardnekkig vuil in en rondom het huis. Ze gaan lang mee en slijten niet. En ben je er klaar mee ... dan kunnen ze hop ... gewoon bij het GFT.
NB. Heel soms komen er kleine korte vezels in de schuursponsjes terecht. Dit is niet de bedoeling, maar ondanks zorgvuldige controle van de sponsjes, ontsnapt er soms wel eentje ! Mocht je per ongeluk zo'n schuursponsje te pakken hebben, neem dan even contact met ons op. Dan sturen wij jou er een goede schuurspons, gemaakt van mooie lange vezels, voor in de plaats. Met onze excuses er bij natuurlijk ! : ) Fotografie : Ellen Kool
Met dank aan de gastvrijheid en het archiefmateriaal van El Museo del Esparto